End User License Agreement (EULA) jest rodzajem licencji stosowanej przy tzw. oprogramowaniu pudełkowym. Postanowienia licencyjne stanowią wzorzec umowy pomiędzy licencjodawcą (producentem albo dystrybutorem oprogramowania), a tzw. użytkownikiem końcowym. Oprogramowanie pudełkowe, w przeciwieństwie do oprogramowania dedykowanego, jest systemem masowym. Oznacza to, że nie tworzy się go według zaleceń konkretnego klienta. Udostępnia ją bezpośrednio producenta lub podmiot dystrybuujący. W przypadku oprogramowania tworzonego na indywidualne zamówienie – licencja zawarta jest natomiast w umowie wdrożeniowej. Poniżej wyszczególnione zostały kluczowe klauzule typowe dla umowy licencyjnej (EULA).
Określenie typu licencji EULA oraz zakresu jej obowiązywania
W umowie licencyjnej (EULA) licencja powinna zostać określona jako niewyłączna. Przyznajemy ją bowiem wielu podmiotom – użytkownikom końcowym. Ponadto należy dokładnie wskazać, w jakim zakresie przysługuje licencja. Będzie to w szczególności pobranie, zainstalowanie oraz używanie danego oprogramowania wyłącznie w celach osobistych (nie komercyjnych). Ograniczamy używanie oprogramowania również ściśle w związku z umową licencyjną oraz umową główną zawartą pomiędzy licencjodawcą, a użytkownikiem. W przypadku, gdy oprogramowanie podlega dystrybucji, postanowienia mogą odnosić się także do zawartej umowy sprzedaży pomiędzy dystrybutorem a użytkownikiem końcowym. Licencja powinna być udzielona do czasu odinstalowania oprogramowania lub wypowiedzenia jej warunków przez licencjodawcę. Jeżeli to istotne dla licencjodawcy, licencję można również ograniczyć do wybranego terytorium.
Pamiętaj, że jeżeli chcesz udostępniać swoją aplikację na system iOS w AppStore, to Apple ma własne warunki, jakie powinny się znaleźć w tekście Twojej umowy licencyjnej. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
Wymogi oprogramowania
Ważnymi postanowieniami są również zapisy dotyczące wymogów oprogramowania i sposobu jego instalacji. Użytkownikowi należy przedstawić, w jaki sposób może z niego korzystać (limity transferu danych, określone formaty przesytu, czy ograniczenia dotyczące ilości kopii) i co powinien zapewnić (dostęp do Internetu, właściwe przeglądarki internetowe). Należy również zawrzeć uprawnienie licencjodawcy do aktualizowania i zmiany oprogramowania (poprzez update lub patch) bez odrębnej zgody użytkownika.
Ograniczenie odpowiedzialności licencjodawcy w EULA
Licencjodawca może maksymalnie szeroko ograniczyć swoją odpowiedzialność zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, które to dopuszczają. Istotne ograniczenie odpowiedzialności będzie jednak możliwe wyłącznie w przypadku użytkowników nie będących konsumentami. Dlatego należy pamiętać, że przy konstruowaniu umowy trzeba wziąć pod uwagę również przepisy konsumenckie. W innym bowiem przypadku można narazić się na karę od UOKiK (Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) wskutek zastosowania klauzuli niedozwolonej, która z mocy prawa i tak jest nieważna. Nie jest zatem wskazane stosowanie kalki z umów licencyjnych funkcjonujących w USA.
Obowiązki użytkownika końcowego
Oprócz stosowania się do umowy głównej (regulaminu) oraz umowy licencyjnej, użytkownik może być także zobowiązany do określonych zachowań m.in. dotyczących korzystania z oprogramowania zgodnie z prawem i przeznaczeniem, nie w celach zarobkowych. Użytkowanie oprogramowania bez posiadania na niego licencji, jak również w sposób niezgodny z jego warunkami, powinno podlegać sankcjom.
Sublicencja lub przeniesienie licencji EULA
Umowa licencyjna (EULA) reguluje również kwestie dokonywania sublicencji lub przenoszenia licencji na podmiot trzeci. Trzeba pamiętać, że nie zawsze prawo do przeniesienia licencji można całkowicie wyłączyć (np. przy oprogramowaniu sprzedawanym na nośnikach materialnych). Legalna odsprzedaż oprogramowania, które zostało zakupione na przykład na płycie DVD może nastąpić wyłącznie z tym oryginalnym nośnikiem Zgoda licencjodawcy nie jest w tym przypadku konieczna. Jednakże już odsprzedaż legalnie wykonanej kopi zapasowej, w przypadku utraty takiego nośnika wymaga zgody licencjodawcy.
Podsumowanie
Oczywiście EULA, jako odrębna umowa, powinna zawierać również standardowe postanowienia, do których należą w szczególności zapisy dotyczące uprawnienia licencjodawcy do dokonania cesji, zapisy w zakresie prawa właściwego i jurysdykcji czy klauzulę salwatoryjną (severability).
Dobrze skonstruowana umowa licencyjna będzie chronić producenta oprogramowania, jako licencjodawcę, przed ponoszeniem nadmiernej odpowiedzialności w związku z jego udostępnieniem użytkownikom. Tworząc oprogramowanie warto zatem nie zapominać o kwestiach prawnych, które mogą na początku wydawać się mniej istotne niż realizacja projektu. Jednak to właśnie po jego ukończeniu będą kwestie prawne zaczną odgrywać kluczową rolę. Tak będzie choćby w przypadku, gdy wykonane oprogramowanie zostanie zaktualizowane.
